Het Oerd en De Hon
Aan de oostkant van Ameland ligt één van de meest indrukwekkende natuurgebieden van het eiland: het Oerd en De Hon.
Dit uitgestrekte duingebied is een toevluchtsoord voor vogels en een paradijs voor wandelaars. Ontdek waarom deze ongerepte natuur zo bijzonder is en laat je inspireren om het zelf te verkennen. Ontdek de rijke flora en fauna en ervaar de dynamiek van wind en water in dit unieke landschap.
Het Oerd: eeuwenoude duinen en ongekende vergezichten
Het Oerd is een van de meest bijzondere natuurgebieden op Ameland. Hier ervaar je de natuur in haar puurste vorm. Dit eeuwenoude duingebied blijft in beweging en is grotendeels begroeid met helmgras, duindoorn en andere typische duinvegetatie.
Het ruige landschap herbergt indrukwekkende hoge duinen, waarvan sommige wel 20 meter hoog zijn. De hoogste duintop van Ameland, de Oerderduin met zijn 24 meter hoogte, trakteert je op een panoramisch uitzicht over het eiland en de Waddenzee.
Het Oerd is een paradijs voor natuurliefhebbers en vogelaars: hier spot je broedvogels zoals de kiekendief, bergeend, lepelaar en tal van zangvogels. Een wandeling door dit afwisselende gebied laat je de rauwe, dynamische schoonheid van Ameland optimaal beleven.
De Hôn: ongetemde wildernis aan de oostpunt
Waar Noordzee en Waddenzee elkaar ontmoeten
De Hon, gelegen ten oosten van het Oerd, is een jong en ongerept natuurgebied dat de laatste 50 jaar flink is gegroeid in duinhoogte en begroeiing. Dit afgelegen gebied, gevormd door de voortdurende aanwas van zand, ligt op de grens van de Noordzee en de Waddenzee, waar de stromingen samenkomen en het landschap blijven vormgeven. De uitgestrekte strandvlaktes en kwelders geven de zee alle ruimte om nieuwe zandbanken en slikken te creëren, waardoor het gebied continu in beweging is. Dit dynamische samenspel van zand, water en wind maakt de Hon een bijzondere plek voor kustvorming en biodiversiteit.
Hoewel het gebied vrij toegankelijk is, leidt er geen vaste route naartoe en is het alleen te voet bereikbaar. De tocht vergt een stevige wandeling vanaf de laatste strandovergang of het eindpunt van het fietspad bij het Oerd.
Hier heeft de zee alle ruimte
De kwelders van De Hon staan bekend om hun zoutminnende flora, met soorten als lamsoor en zeekraal, die in de zomer het landschap omtoveren tot een prachtig paars tapijt. Naast hun esthetische waarde spelen deze planten een cruciale rol in het ecosysteem door de bodem vast te houden en de biodiversiteit te bevorderen. Jaarlijks worden hier meer dan 110 vogelsoorten waargenomen, en bij laag water verandert de zandvlakte in een voedselrijk gebied voor wadvogels.
Vogels en zoogdieren
Het Oerd en De Hon vormen samen een belangrijk leefgebied voor talloze vogelsoorten en vormen hiermee een paradijs voor vogelliefhebbers. Je kunt hier onder andere lepelaars, kluten, scholeksters, bergeenden, eidereenden en meeuwen spotten. Vooral in het broedseizoen, van maart tot juli, is het een drukte van jewelste met vogels die nesten bouwen in de duinen en op de kwelders en hun jongen grootbrengen. Ook trekvogels gebruiken dit gebied als rustplaats tijdens hun lange reizen tussen het noorden en het zuiden.
Het is een ideale plek om zeldzame soorten te observeren en te genieten van de rijke diversiteit aan vogelgeluiden. Vergeet je verrekijker niet voor een optimale vogelspotervaring!
Naast vogels komen er ook zoogdieren voor in dit natuurgebied. Konijnen en hazen zijn vaak te zien tussen de duinen. In de nabije Waddenzee zijn regelmatig zeehonden te vinden die uitrusten op zandbanken of in de geulen zwemmen.
Vogels op het Oerd
In de oostelijke oude duinen van Het Oerd is de zilvermeeuw sterk vertegenwoordigd. Er is een kolonie van ruim 3.300 paren. De omgeving is ideaal voor de blauwe en bruine kiekendief. Andere algemene broedvogels zijn:
- eidereend,
- bergeend,
- wulp,
- kluut,
- visdief,
- tapuit
- sprinkhaanrietzanger
Vogels op de Hôn
Het natuurgebied De Hon is nog voortdurend aan verandering onderhevig. Nieuwe duinen vormen zich en de kwelder breidt zich langzaam uit. De trots van het natuurgebied De Hon is de kolonie lepelaars. Sinds 1994 zijn het vaste bewoners van natuurgebied De Hon. Ook de velduil broedt er en het lamsoor is er aan het eind van de zomer talrijk. De plant zet grote delen van het gebied in een paarse gloed.
Vogels op het Wad
Buiten het broedseizoen zijn er veel vogels die hun heil proberen te vinden op het Wad. Als ze na het zoeken van voedsel weer terug komen omdat het hoog water wordt, rusten ze op Het Oerd en De Hon. Vooral in de herfst gaat het om tienduizenden vogels, waaronder scholekster, grutto, wulp, tureluur en bonte strandloper. In het voorjaar trekken duizenden rotganzen over. Zij doen Oost Ameland aan, onderweg naar hun broedgebied in het Poolgebied.
Het Baken
Als je naar Het Oerd en De Hon gaat, valt het meteen op: het Baken. Deze houten zeekaap werd in de jaren 50 van de vorige eeuw geplaatst als oriëntatiepunt voor zeevaarders en om de veranderingen in het zeegat tussen Ameland en Schiermonnikoog te volgen, vooral na de inpoldering van de Lauwerszee.
Het Baken heeft een piramidevorm, met vier houten palen en opvallende achthoekige borden bovenin, zodat het van alle kanten zichtbaar is. Oorspronkelijk stond het los in het zand, maar omdat het begon te verzakken, kreeg het later een betonnen fundament.
Tegenwoordig is het niet alleen een stukje maritiem erfgoed, maar ook een bekend herkenningspunt voor wandelaars. Terwijl je door dit ruige, ongerepte natuurgebied trekt, biedt het Baken een prachtig uitzicht over de uitgestrekte zandvlaktes en de horizon.
Tip: altijd al eens het Baken van dichtbij willen bekijken? Stap dan aan boord bij de Strandexpress of de Strandjutter of rij mee op de wagen van Johannes de Jong.
De hoogste duin van Ameland
De Oerder Blinkert is met 24 meter het hoogste duin van Ameland en biedt een weids uitzicht over het eiland en de Waddenzee.
Vanaf het uitzichtplateau op de top kun je bij helder weer zelfs Schiermonnikoog en Terschelling zien. Een perfecte plek om de uitgestrekte natuur van Ameland in je op te nemen.
Natuurlijk zijn er nog meer uitzichtpunten op het eiland. Nieuwsgierig naar welke dat zijn? Bekijk ze hier.
Wandelen
De beste manier om het Oerd en De Hon te ontdekken, is te voet. Er zijn verschillende wandelroutes die je door dit indrukwekkende gebied leiden. In het boekje Wandelen op Ameland vind je een leuke route van 4 km door 't Oerd.
Of je nu kiest voor een korte wandeling of een uitgebreide tocht, je zult versteld staan van de natuurlijke pracht die je onderweg tegenkomt. Vergeet niet om een picknickmand of lunchpakket mee te nemen en te genieten van een ontspannen dag in de natuur.
Handig om te weten
Hoe kom je bij het Oerd?
Het Oerd en De Hon zijn zowel te voet als per fiets bereikbaar.
Met de auto kun je rijden tot de parkeerplaats bij de Kooioerdstuifdijk (oostelijk van Buren), waar het Jan Sietsepad eindigt.
Vanaf hier is het nog ongeveer 3,5 km wandelen naar Het Oerd. Vanaf de parkeerplaats naar de Oerdblinkert is het nog ongeveer 4,8 km.
Oerdhut
Aan de voet van de Oerdblinkert vind je de Oerdhut. Hier kun je, indien nodig, even schuilen of even bijkomen van je wandeling of fietstocht.
Let op: hier is geen restaurant of iets dergelijks aanwezig, vergeet dus niet om een picknickmand of lunchpakket mee te nemen.
Honden en afval
Geniet van de ongetemde natuur en laat geen afval achter, zodat de omgeving puur en beschermd blijft.
Honden zijn welkom, maar dienen altijd aangelijnd te blijven. Zo kunnen jij en je viervoeter genieten van de prachtige omgeving, zonder de rust van vogels en andere dieren te verstoren. Samen zorgen we ervoor dat Het Oerd een beschermd stukje natuur blijft!
Bescherming en behoud
Het Oerd en De Hon zijn beschermd onder Natura 2000. Dit betekent dat er regels gelden om de natuur te beschermen. Bezoekers worden aangemoedigd om de paden te volgen en de natuur met respect te behandelen. Tijdens het broedseizoen zijn sommige gebieden afgesloten om de vogels de rust te geven die ze nodig hebben. Dankzij deze maatregelen kunnen we blijven genieten van de unieke natuur die Ameland te bieden heeft.
De sage van Rixt van Oerd
Het Oerd is niet alleen rijk aan natuur, maar ook aan verhalen. Een bekende sage vertelt over Rixt van Oerd, een vrouw die in een hutje op Het Oerd woonde. Volgens de overlevering misleidde ze schepen door lantaarns aan haar koe te binden en deze door de duinen te laten lopen. Schepen dachten hierdoor dat ze een veilige haven naderden, maar liepen vast op de zandbanken, waarna Rixt de aangespoelde goederen verzamelde.
Lees hier het verhaal van Rixt >>
Wist je dat...
Het verdwenen dorp Oerd
Er aan de Waddenzeezijde van het Oerd ooit een dorp lag?
In de 14e eeuw beleefde het zijn hoogtijdagen en dreef het met wel 50 schepen handel op de Oostzee. Dit levendige handelsdorp verdween later door de kracht van de zee.
Zonder de stuifdijk die er nu ligt, had het water vrij spel. Bij stormen stroomde de zee vanaf het strand richting de Waddenzee, waardoor het dorp uiteindelijk in de golven verdween. Een vergeten stukje geschiedenis, verborgen onder het zand en water van Ameland.
Sint Jan
Vroeger gezinnen met paard en wagen naar het Oerd trokken voor een uitgebreide picknick? Dit deden ze tijdens Sint Jan op 21 juni, een feest dat alleen in Ballum werd gevierd
Ze namen brood, spek, koffie en ranja mee en zochten op het Oerd koabeieren (meeuweneieren), die ter plekke werden gebakken. Later werd dit gereguleerd en moesten mensen een vergunning aanvragen bij It Fryske Gea. Na afloop werd er gedanst bij Nobel in Ballum. Na 1950 maakten de paarden plaats voor een rit met de trekker en wagen.
Ook tegenwoordig trekken Amelanders nog weleens in groepjes naar het Oerd voor een gezellige dag in de natuur, al is het zonder het zoeken naar eieren. Picknicken en samen genieten van het eilandgevoel blijft een geliefde traditie.